Mới đây đại biểu Quốc hội Nguyễn Thiện Nhân cho rằng “để nuôi một người con từ khi sinh ra đến khi 18 tuổi, cần ít nhất 900 triệu đồng”, trong khi mức hỗ trợ tối đa mà dự thảo Luật Dân số đề xuất chỉ tương đương 1-1,5% con số này, khoảng 13 triệu đồng.

Việc hỗ trợ thêm thời gian thai sản, hỗ trợ kinh tế (thưởng, trợ cấp một lần khi sinh)…, liệu đã đủ để khuyến sinh? 

Ông Nguyễn Thiện Nhân cũng đề xuất Nhà nước cần công bố “mức lương đủ sống” để hai người đi làm có thể nuôi được hai con. Đề xuất này thu hút nhiều ý kiến tranh luận. Ông Nhân cho hay khi mức lương chưa đủ để hai vợ chồng nuôi được hai con thì việc khuyến sinh là không khả thi. 

Trao đổi về vấn đề “thu nhập bao nhiêu thì nuôi đủ hai con”, GS.TS Giang Thanh Long – giảng viên cao cấp Trường kinh tế và quản lý công, Đại học Kinh tế quốc dân – cho rằng trước khi bàn đến chuyện “đủ sống”, cần xác định cụ thể mức chi phí sinh hoạt tại từng địa phương. 

“Nếu ở TP.HCM, giả định mức đủ sống là ít nhất 15 triệu đồng/tháng thì câu hỏi đặt ra là doanh nghiệp nào chịu được mức lương đó? 

Với những doanh nghiệp nhỏ, hoạt động chủ yếu dựa vào lao động giản đơn, làm sao họ có thể chi trả mà vẫn tồn tại?”, ông đặt câu hỏi. 

Ông cũng cho rằng tiền lương phải theo vị trí việc làm, theo năng suất và lĩnh vực hoạt động, trong khi “mức sống đủ” khác biệt giữa các vùng. “Không thể nào trả lương mà không căn cứ vào đặc thù việc làm, mà mức đủ sống thì đâu có phân biệt theo ngành nghề. Nếu áp dụng cào bằng thì tạo gánh nặng cho doanh nghiệp, người lao động khó hưởng lợi lâu dài”, 

ông phân tích.

Thay vì chỉ tập trung nâng lương, ông Long đề xuất hướng tiếp cận cân bằng giữa lợi ích của người lao động và doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể thực hiện trách nhiệm xã hội (CSR) thông qua các chính sách phúc lợi thiết thực như hỗ trợ một phần tiền thuê nhà hoặc chi phí chăm con nhỏ cho người lao động, cung cấp dịch vụ y tế, đào tạo nội bộ… 

Tại TP.HCM, ông Phạm Chánh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình TP.HCM, cho rằng các chính sách khuyến sinh cần được xây dựng một cách linh hoạt và toàn diện thay vì chỉ tập trung vào hỗ trợ tài chính. 

Cùng quan điểm, GS Nguyễn Đình Cử – nguyên Viện trưởng Viện dân số và các vấn đề xã hội, Đại học Kinh tế Quốc dân – cũng cho rằng giải pháp thưởng tiền hay hỗ trợ một lần cho các gia đình sinh thêm con không phải là giải pháp lâu dài mà chỉ là khuyến khích tức thời. 

Trong khi đó, bác sĩ Trần Ngọc Hải – Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ TP.HCM – nhấn mạnh rằng việc tăng tỉ suất sinh lên mức thay thế không chỉ là vấn đề tài chính mà cần một quá trình dài hơi, toàn diện và “đa trụ cột”, trong đó tập trung vào các yếu tố nền tảng về văn hóa, xã hội và y tế. 

Theo: Dương Liễu, Xuân Mai – báo Tuổi Trẻ